Như thế nào là vượt đèn vàng? Hiểu rõ để không bị phạt oan

Bạn đã bao giờ băn khoăn khi thấy đèn tín hiệu chuyển sang vàng và tự hỏi liệu mình có nên tiếp tục đi hay dừng lại? Câu hỏi "như thế nào là vượt đèn vàng?" không chỉ là thắc mắc của riêng bạn mà còn là mối quan tâm chung của rất nhiều người tham gia giao thông. Việc hiểu rõ quy định về đèn tín hiệu giao thông, đặc biệt là đèn vàng, sẽ giúp bạn lái xe an toàn hơn và tránh được những lỗi vi phạm không đáng có.

Đèn vàng là gì và ý nghĩa của nó trong giao thông?

Trước khi đi sâu vào việc như thế nào là vượt đèn vàng, chúng ta cần hiểu rõ ý nghĩa của đèn vàng trong hệ thống tín hiệu giao thông. Đèn vàng hay đèn hổ phách, là một trong ba màu sắc chính của đèn tín hiệu (đỏ - vàng - xanh) tại các giao lộ. Khác với đèn đỏ (dừng lại) và đèn xanh (được đi), đèn vàng đóng vai trò là tín hiệu chuyển tiếp, báo hiệu sự thay đổi sắp tới của tín hiệu.

Theo quy định, đèn vàng có hai ý nghĩa chính:

• Báo hiệu sắp chuyển sang đèn đỏ: Đây là ý nghĩa phổ biến nhất và được hiểu rộng rãi. Khi đèn vàng bật sáng, nó báo hiệu rằng đèn xanh sắp tắt và đèn đỏ sẽ bật lên ngay sau đó. Mục đích là để người điều khiển phương tiện có đủ thời gian để giảm tốc độ và dừng lại an toàn trước vạch dừng, tránh việc dừng đột ngột gây nguy hiểm cho các phương tiện phía sau.
• Báo hiệu sắp chuyển sang đèn xanh (đèn vàng nhấp nháy): Trong một số trường hợp, đèn vàng có thể nhấp nháy liên tục. Tín hiệu này thường xuất hiện vào ban đêm hoặc ở những nơi ít phương tiện qua lại, báo hiệu người lái xe được phép đi nhưng phải giảm tốc độ, chú ý quan sát và nhường đường cho người đi bộ hoặc các phương tiện từ hướng khác nếu có. Tuy nhiên, trong bài viết này, chúng ta sẽ tập trung vào trường hợp đèn vàng bật sáng cố định trước khi chuyển đỏ.

Ý nghĩa của đèn vàng là rất quan trọng để duy trì trật tự và an toàn giao thông. Nó giúp người lái xe có sự chuẩn bị cần thiết, tránh tình trạng "phanh gấp" hoặc "vượt ẩu" khi tín hiệu đèn thay đổi.

>>> Tìm hiểu ngay: Sóng thần hình thành như thế nào

Như thế nào là vượt đèn vàng theo quy định?

Đây là phần trọng tâm mà nhiều người quan tâm: như thế nào là vượt đèn vàng chính xác nhất theo quy định pháp luật. Nhiều người vẫn còn mơ hồ về ranh giới giữa việc "được đi" và "bị phạt" khi đèn vàng bật sáng.

Theo Khoản 3, Điều 10, Luật Giao thông đường bộ 2008 quy định về tín hiệu đèn giao thông: "Tín hiệu vàng là báo hiệu sự thay đổi tín hiệu của đèn xanh sang đỏ. Khi tín hiệu vàng bật sáng, người điều khiển phương tiện phải dừng lại trước vạch dừng, trừ trường hợp đã đi quá vạch dừng thì được đi tiếp."

Như vậy, chúng ta có thể hiểu rõ lỗi vượt đèn vàng khi bạn không tuân thủ quy định trên. Cụ thể hơn:

• Trường hợp vi phạm: Bạn điều khiển xe vượt qua vạch dừng khi đèn vàng đã bật sáng, trong khi bạn hoàn toàn có thể dừng xe an toàn trước vạch mà không gây nguy hiểm.  

• Trường hợp không vi phạm (được đi tiếp): Bạn đã điều khiển xe đi quá vạch dừng (nghĩa là một phần hoặc toàn bộ xe đã vượt qua vạch dừng) ngay tại thời điểm đèn tín hiệu chuyển từ xanh sang vàng. Trong trường hợp này, việc tiếp tục đi để thoát khỏi giao lộ được xem là hợp lệ để tránh ùn tắc và nguy hiểm cho các phương tiện khác.  

Điều quan trọng cần nhấn mạnh là "khả năng dừng an toàn". Nếu bạn đang ở quá gần vạch dừng và việc phanh gấp để dừng lại có thể gây nguy hiểm cho bản thân hoặc các phương tiện phía sau, bạn được phép tiếp tục đi. Tuy nhiên, việc cố tình tăng tốc để vượt qua vạch khi đèn vàng vừa bật sáng, trong khi bạn có đủ thời gian và khoảng cách để dừng lại, sẽ bị xem là vi phạm.

>>> Xem bài viết này: Tâm lý con người được hình thành như thế nào

Vượt đèn vàng có bị phạt không và mức phạt cụ thể là bao nhiêu?

Chắc chắn đây là câu hỏi được quan tâm nhiều nhất: vượt đèn vàng có bị phạt không? Câu trả lời là CÓ, nếu bạn vi phạm quy định như đã phân tích ở trên. Quy định về xử phạt lỗi vượt đèn vàng đã được áp dụng chặt chẽ để nâng cao ý thức chấp hành luật giao thông của người dân.

Mức phạt vượt đèn vàng theo quy định hiện hành (Cập nhật 2025)

Mức phạt vượt đèn vàng ô tô và xe máy sẽ có sự khác biệt. Theo Nghị định 168/2024/NĐ-CP (thay thế Nghị định 100/2019/NĐ-CP và Nghị định 123/2021/NĐ-CP) về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường sắt, mức phạt cụ thể như sau:

Đối với ô tô (bao gồm xe ô tô, máy kéo và các loại xe tương tự ô tô):

+) Vượt đèn vàng (Không gây tai nạn giao thông)

• Phạt tiền từ 18.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng (điểm b khoản 9 Điều 6 Nghị định 168/2024/NĐ-CP).
• Bị trừ 04 điểm trên Giấy phép lái xe (điểm b khoản 16 Điều 6 Nghị định 168/2024/NĐ-CP).

+) Vượt đèn vàng (Gây tai nạn giao thông)

• Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 22.000.000 đồng (điểm b khoản 10 Điều 6 Nghị định 168/2024/NĐ-CP).
• Bị trừ 10 điểm trên Giấy phép lái xe (điểm d khoản 16 Điều 6 Nghị định 168/2024/NĐ-CP).

Đối với xe máy (bao gồm xe mô tô, xe gắn máy kể cả xe máy điện)

+) Vượt đèn vàng (Không gây tai nạn giao thông)

• Phạt tiền từ 4.000.000 đồng đến 6.000.000 đồng.
• Bị trừ 04 điểm trên Giấy phép lái xe (điểm b khoản 13 Điều 7 Nghị định 168/2024/NĐ-CP).

+) Vượt đèn vàng (Gây tai nạn giao thông)

• Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 14.000.000 đồng (điểm b khoản 10 Điều 7 Nghị định 168/2024/NĐ-CP).
• Bị trừ 10 điểm trên Giấy phép lái xe (điểm d khoản 13 Điều 7 Nghị định 168/2024/NĐ-CP).

Đối với máy kéo, xe máy chuyên dùng

(Phần này sẽ được giữ nguyên hoặc điều chỉnh nếu có thông tin mới từ Nghị định 168/2024/NĐ-CP bạn cung cấp sau).

Đối với xe đạp, xe đạp máy (kể cả xe đạp điện), người điều khiển xe thô sơ khác

(Phần này sẽ được giữ nguyên hoặc điều chỉnh nếu có thông tin mới từ Nghị định 168/2024/NĐ-CP bạn cung cấp sau).

Rõ ràng, phạt vượt đèn vàng không chỉ là một khoản tiền lớn mà còn ảnh hưởng đáng kể đến quyền lợi lái xe của bạn thông qua việc trừ điểm. Vì vậy, hãy luôn tuân thủ quy định để tránh những rắc rối không đáng có.

Khi nào vượt đèn vàng không bị phạt?

Mặc dù lỗi vượt đèn vàng thường bị xử phạt nghiêm khắc, nhưng có một số trường hợp cụ thể mà người điều khiển phương tiện sẽ không bị xử lý, kể cả qua hình thức phạt nguội. Việc hiểu rõ các trường hợp phạt nguội khi vượt đèn vàng giúp bạn tránh được những tình huống bị phạt oan, đồng thời lái xe đúng luật và an toàn.

1. Đã vượt qua vạch dừng an toàn: Nếu xe của bạn đã đi quá vạch dừng khi tín hiệu đèn giao thông chuyển sang vàng, và việc phanh gấp để dừng lại có thể gây nguy hiểm (ví dụ: bị xe phía sau đâm tới, hoặc gây ùn tắc giao thông nghiêm trọng), bạn được phép tiếp tục di chuyển qua giao lộ. Đây là quy định nhằm đảm bảo an toàn và thông suốt cho luồng giao thông.
2. Tuân thủ hiệu lệnh của người điều khiển giao thông: Trong một số trường hợp, cảnh sát giao thông hoặc người được giao nhiệm vụ điều khiển giao thông sẽ đứng tại giao lộ và ra hiệu lệnh. Nếu hiệu lệnh này khác với tín hiệu đèn (ví dụ: đèn vàng nhưng người điều khiển ra hiệu lệnh cho phép đi), bạn phải tuân theo hiệu lệnh của người điều khiển. Khi đó, hành vi vượt đèn vàng của bạn sẽ không bị coi là vi phạm.
3. Gặp đèn vàng nhấp nháy: Tín hiệu đèn vàng nhấp nháy liên tục không phải là đèn vàng báo hiệu sắp chuyển sang đèn đỏ. Đây là tín hiệu cảnh báo, cho phép người lái xe được đi nhưng phải giảm tốc độ, đặc biệt chú ý quan sát và nhường đường cho người đi bộ hoặc các phương tiện khác từ các hướng. Trong trường hợp này, việc di chuyển khi đèn vàng nhấp nháy là hoàn toàn hợp lệ.
4. Nhường đường cho xe ưu tiên: Khi có xe ưu tiên đang làm nhiệm vụ khẩn cấp (như xe cứu thương, xe cứu hỏa, xe cảnh sát...) đang phát tín hiệu ưu tiên, người điều khiển phương tiện có thể cần phải vượt đèn vàng để nhường đường, đảm bảo các xe ưu tiên này hoàn thành nhiệm vụ một cách nhanh nhất. Hành vi này sẽ không bị xử phạt vì mục đích là để hỗ trợ nhiệm vụ công cộng.

Chỉ trong những tình huống cụ thể kể trên, hành vi vượt đèn vàng mới không bị xem là vi phạm quy định về không chấp hành tín hiệu đèn giao thông, áp dụng cho cả hình thức phạt trực tiếp và phạt nguội vượt đèn vàng.

Cách tra cứu lỗi phạt nguội vượt đèn vàng

Việc chủ động tra cứu lỗi phạt nguội là rất cần thiết để bạn nắm bắt thông tin kịp thời, tránh các rắc rối không mong muốn như bị từ chối đăng kiểm xe. Dưới đây là các cách phổ biến để kiểm tra phạt nguội vượt đèn vàng:

• Website chính thức của Cục Cảnh sát giao thông: Truy cập địa chỉ: https://www.csgt.vn. Tại đây, bạn tìm mục tra cứu phạt nguội, sau đó nhập đầy đủ thông tin biển số xe và mã xác thực để kiểm tra. Lỗi vượt đèn vàng thường sẽ được hiển thị là "Không chấp hành tín hiệu đèn giao thông" trong phần kết quả.
• Sử dụng các cổng thông tin hỗ trợ tra cứu: Ngoài trang của Cục Cảnh sát giao thông, bạn có thể tham khảo một số website hoặc ứng dụng uy tín khác có cung cấp dịch vụ tra cứu phạt nguội nhanh chóng. Quy trình thường bao gồm các bước đơn giản như chọn loại phương tiện (ô tô, xe máy...), nhập biển số xe, và nhận kết quả tức thì.

Việc kiểm tra định kỳ sẽ giúp bạn sớm phát hiện nếu có phạt nguội vượt đèn vàng và giải quyết kịp thời, tránh tình trạng bị từ chối đăng kiểm xe hoặc phát sinh các rắc rối khác.

Lời kết

Hy vọng qua bài viết này, bạn đã có cái nhìn toàn diện và rõ ràng về việc như thế nào là vượt đèn vàng, các quy định liên quan, cũng như mức xử phạt khi vi phạm. Việc nắm vững kiến thức này là vô cùng cần thiết để bạn tự tin hơn khi tham gia giao thông và tránh được những rắc rối không đáng có. Hãy luôn đặt sự an toàn lên hàng đầu và tuân thủ mọi quy định của pháp luật giao thông đường bộ. An toàn là bạn, tai nạn là thù!