Chỉ số PAPI là gì không chỉ là một thuật ngữ trong lĩnh vực quản trị công, mà còn là công cụ phản ánh tiếng nói và sự hài lòng của người dân đối với hiệu quả hoạt động của chính quyền các cấp. Vậy cụ thể chỉ số này thể hiện điều gì và có ý nghĩa như thế nào?
Chỉ số PAPI là viết tắt của cụm từ Provincial Governance and Public Administration Performance Index, tạm dịch là Chỉ số hiệu quả quản trị và hành chính công cấp tỉnh ở Việt Nam.
Đây là một công cụ đo lường độc lập, được thiết kế nhằm phản ánh trải nghiệm thực tế của người dân về chất lượng quản trị, dịch vụ công và mức độ minh bạch, hiệu quả của chính quyền địa phương nơi họ đang sinh sống và làm việc.
PAPI do Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc tại Việt Nam (UNDP) phối hợp với Trung tâm Nghiên cứu Phát triển và Hỗ trợ Cộng đồng (CECODES), Trung tâm Bồi dưỡng cán bộ và Nghiên cứu khoa học Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, cùng các đối tác trong nước triển khai từ năm 2009 đến nay.
Dữ liệu được thu thập thông qua khảo sát ý kiến của hàng chục nghìn công dân từ mọi vùng miền trên khắp 63 tỉnh, thành phố mỗi năm. Các thông tin thu được được xử lý theo phương pháp khoa học nhằm tạo ra một hệ thống chỉ số khách quan, minh bạch, thể hiện rõ ràng mức độ hài lòng, sự kỳ vọng và đánh giá thực tiễn của người dân đối với chính quyền địa phương.
Nhờ đó, PAPI trở thành công cụ hữu ích để thúc đẩy cải cách hành chính, tăng cường trách nhiệm giải trình và nâng cao chất lượng quản trị ở cấp cơ sở.
Chỉ số PAPI bao gồm 8 trục nội dung chính, mỗi trục thể hiện một khía cạnh cốt lõi trong quản trị và hành chính công, nhằm đánh giá toàn diện hiệu quả hoạt động của chính quyền địa phương từ góc nhìn người dân.
Tám trục nội dung này kết hợp lại tạo nên một bức tranh toàn diện về hiệu quả điều hành của chính quyền cấp tỉnh, không chỉ phản ánh năng lực quản trị mà còn đo lường sự tín nhiệm và hài lòng của người dân.
Đây là cơ sở quan trọng để các địa phương điều chỉnh chính sách, cải thiện chất lượng phục vụ, hướng tới nền hành chính minh bạch và lấy người dân làm trung tâm.
Để đảm bảo tính khách quan và độ tin cậy, chỉ số PAPI được đo lường thông qua khảo sát trực tiếp với người dân trên phạm vi toàn quốc. Mỗi năm, khoảng 15.000–16.000 người dân được chọn ngẫu nhiên theo phương pháp lấy mẫu đại diện cho toàn bộ dân số cả nước, bảo đảm sự cân đối giữa vùng miền, giới tính, độ tuổi và thành phần kinh tế xã hội.
Người được khảo sát sẽ trả lời một bộ câu hỏi chi tiết liên quan đến trải nghiệm thực tế với chính quyền địa phương, đánh giá mức độ hài lòng hoặc chưa hài lòng trên nhiều khía cạnh của quản trị công và cung ứng dịch vụ.
Các câu trả lời này sau đó được thu thập, xử lý thống kê bằng phương pháp khoa học và chấm điểm theo thang điểm 10 cho từng trục nội dung. Tổng điểm PAPI toàn diện cho mỗi tỉnh, thành phố thường dao động trong khoảng từ 30 đến 80 điểm, phản ánh mức độ hiệu quả và chất lượng điều hành của chính quyền từ góc nhìn người dân.
Những kết quả này sẽ được công bố công khai hằng năm, tạo điều kiện cho việc giám sát xã hội và thúc đẩy cải cách.
>>> Click để xem thêm: Chỉ số neut trong máu là gì và có liên quan bệnh lý nào?
Chỉ số PAPI không đơn thuần là một công cụ thống kê hay bảng xếp hạng, mà còn mang nhiều ý nghĩa sâu sắc đối với cả người dân, chính quyền và cộng đồng nghiên cứu trong và ngoài nước.
Với người dân
PAPI giống như một “tấm gương phản chiếu” cảm nhận thực tế về mức độ hài lòng và những quyền lợi mà họ đang được hưởng từ chính quyền địa phương.
Thông qua PAPI, người dân không chỉ có tiếng nói chính thức mà còn có cơ sở cụ thể để đề xuất cải thiện dịch vụ công, yêu cầu sự minh bạch, công khai trong quá trình điều hành và ra quyết định.
Với chính quyền địa phương
PAPI đóng vai trò như một công cụ đánh giá hiệu suất nội bộ, giúp lãnh đạo cấp tỉnh, huyện nhận diện rõ điểm mạnh cần phát huy và những bất cập cần khắc phục trong hoạt động quản trị, cung ứng dịch vụ.
Từ đó, chính quyền có thể điều chỉnh chính sách phù hợp, tăng cường năng lực hành chính, nâng cao chất lượng phục vụ người dân và doanh nghiệp, góp phần củng cố lòng tin xã hội.
Với nhà nghiên cứu và các tổ chức quốc tế
PAPI là kho dữ liệu quý hiếm, phản ánh trung thực và chi tiết bức tranh quản trị công ở cấp cơ sở – vốn là cấp độ thường bị bỏ sót trong các nghiên cứu truyền thống. Nhờ tính đại diện và phương pháp khảo sát bài bản, PAPI cung cấp cơ sở khoa học để phân tích xu hướng, so sánh giữa các địa phương và đề xuất giải pháp chính sách mang tính hệ thống.
Chính vì vậy, PAPI không chỉ là thước đo chất lượng điều hành, mà còn là cầu nối thúc đẩy đối thoại giữa chính quyền và người dân, hướng đến một nền quản trị hiện đại, dân chủ và lấy người dân làm trung tâm.
Từ khi PAPI được triển khai, nhiều địa phương đã sử dụng kết quả PAPI như một thước đo thực tế và đáng tin cậy để nâng cao hiệu quả điều hành và cải cách hành chính. Một số ví dụ điển hình có thể kể đến:
Tỉnh Quảng Ninh từng nhiều năm liên tiếp đứng đầu bảng xếp hạng PAPI và được đánh giá là địa phương tiên phong trong công cuộc cải cách mạnh mẽ, với thủ tục hành chính đơn giản, minh bạch, thân thiện với người dân và doanh nghiệp.
Một số tỉnh có thứ hạng thấp đã chủ động tổ chức các hội thảo chuyên đề về PAPI, mời chuyên gia, nhà nghiên cứu và cán bộ địa phương cùng ngồi lại phân tích nguyên nhân, đánh giá từng trục nội dung để từ đó tìm ra hướng cải thiện phù hợp cho năm tiếp theo.
Việc so sánh thứ hạng giữa các tỉnh, thành phố không chỉ mang tính chất tham khảo mà còn tạo ra động lực thi đua lành mạnh, góp phần thúc đẩy tiến trình cải cách hành chính, nâng cao năng lực cán bộ và từng bước giảm thiểu tiêu cực trong khu vực công. Đây cũng là cơ hội để các địa phương học hỏi mô hình tốt từ nhau, xây dựng chính quyền phục vụ ngày càng hiệu quả hơn.
Tuy là công cụ quan trọng và có nhiều đóng góp tích cực, chỉ số PAPI vẫn tồn tại một số hạn chế nhất định cần được khắc phục để phát huy tối đa hiệu quả.
Kết quả PAPI chủ yếu dựa trên khảo sát ý kiến nên có thể chịu ảnh hưởng bởi cảm tính chủ quan của người dân, hoặc bị tác động bởi các yếu tố chính trị, xã hội tại thời điểm khảo sát như thiên tai, dịch bệnh, biến động kinh tế.
Một số địa phương vẫn chưa thực sự xem PAPI là công cụ quản trị chiến lược, mà chỉ coi đó như một báo cáo tham khảo mang tính hình thức, chưa tích cực phân tích hoặc sử dụng dữ liệu để điều chỉnh chính sách một cách cụ thể, lâu dài.
Ngoài ra, một số trục nội dung như quản trị điện tử hay môi trường còn khá mới với nhiều người dân, dẫn đến khả năng phản ánh thực tế chưa sát vì mức độ tiếp cận hoặc trải nghiệm còn hạn chế. Việc nâng cao nhận thức, tăng cường truyền thông và giải thích rõ mục tiêu của PAPI sẽ giúp người dân tham gia khảo sát một cách đầy đủ, chính xác hơn.
Dù còn hạn chế, PAPI vẫn là một trong những chỉ số hiếm hoi tại Việt Nam phản ánh tiếng nói của người dân một cách rõ nét, có hệ thống và có thể đo lường qua thời gian. Nếu được cập nhật thường xuyên, mở rộng chiều sâu và đảm bảo sự tham gia rộng rãi, PAPI sẽ tiếp tục là công cụ hiệu quả trong việc thúc đẩy quản trị công minh bạch và vì người dân.
>>> Click để xem thêm: Chỉ số P/E là gì và ý nghĩa trong đầu tư chứng khoán
Thông qua việc tìm hiểu chỉ số PAPI là gì, chúng ta có cái nhìn toàn diện hơn về mức độ minh bạch, hiệu quả và trách nhiệm của chính quyền. Đây là cơ sở quan trọng để thúc đẩy cải cách, nâng cao chất lượng phục vụ và tạo niềm tin trong cộng đồng.
Bình Luận