Đền Trần Nam Định có nguồn gốc từ Phủ Thiên Trường – nơi từng được xem là “kinh đô thứ hai” của Đại Việt, sau Thăng Long. Theo ghi chép lịch sử, vào năm 1258 khi quân Nguyên Mông xâm lược, triều đình nhà Trần đã thực hiện chiến lược “vườn không nhà trống”, lui quân về Phủ Thiên Trường để củng cố lực lượng.
Tại đây, vua Trần Thái Tông đã mở tiệc mừng chiến thắng và phong tước cho các tướng sĩ vào ngày 14 tháng Giêng Âm lịch, đồng thời tổ chức nghi lễ khai ấn đầu xuân để tri ân tổ tiên, cầu quốc thái dân an.
Chính từ sự kiện trọng đại này, lễ Khai ấn đền Trần đã trở thành một nghi thức văn hóa truyền thống lâu đời, thu hút hàng vạn người dân và du khách thập phương hành hương mỗi dịp đầu năm.
>>>Mời bạn xem thêm: Đền Mẫu Âu Cơ ở đâu? Hành trình trở về nguồn cội của người Việt
Khu di tích đền Trần Nam Định không chỉ nổi tiếng bởi giá trị lịch sử mà còn gây ấn tượng bởi vẻ đẹp kiến trúc cổ kính, bao gồm ba ngôi đền chính: đền Thiên Trường, đền Cố Trạch và đền Trùng Hoa. Mỗi ngôi đền đều mang đậm dấu ấn kiến trúc truyền thống và gắn liền với những câu chuyện lịch sử của triều đại nhà Trần.
Nằm ở vị trí trung tâm, đền Thiên Trường còn được gọi là đền Thượng. Nơi đây từng là khu sinh hoạt và thờ tự của các Thái thượng hoàng triều Trần. Với kiến trúc cổ kính, chất liệu chủ đạo là gạch cổ, gỗ lim và mái ngói đỏ, đền Thiên Trường gồm 9 tòa, 31 gian lớn nhỏ.
Đền Cố Trạch nằm ở phía Đông khu di tích, còn gọi là đền Hạ. Tên gọi Cố Trạch xuất phát từ việc phát hiện một mảnh bia cổ khắc dòng chữ “Hưng Đạo thân vương cố trạch” vào thời vua Tự Đức. Đền được xây dựng năm 1895 trên nền đất phát hiện bia và là nơi linh thiêng tưởng nhớ công lao của Trần Hưng Đạo – vị anh hùng dân tộc vĩ đại.
Được xây dựng năm 2000, đền Trùng Hoa tọa lạc trên nền cung Trùng Hoa xưa, phía Tây khu di tích. Tại đây, tòa trung đường và chính tẩm đặt 14 pho tượng đồng tượng trưng cho 14 hoàng đế nhà Trần.
Khu vực thiêu hương là nơi đặt ngai vàng và bài vị thờ các danh tướng triều Trần. Đền Trùng Hoa là công trình kết nối giữa giá trị truyền thống và sự trân trọng lịch sử trong thời hiện đại.
Mỗi năm, khu di tích đền Trần Nam Định trở thành điểm hẹn tâm linh của hàng vạn du khách thập phương với hai lễ hội lớn: Lễ khai ấn đền Trần vào tháng Giêng và Hội đền Trần vào tháng Tám Âm lịch. Đây là dịp để người dân thể hiện lòng biết ơn với công lao dựng nước, giữ nước của các vị vua triều Trần.
Lễ khai ấn đền Trần – Nghi lễ thiêng liêng cầu may đầu năm
Lễ khai ấn là sự kiện trọng đại nhất trong năm của đền Trần, được tổ chức vào đêm 14 và rạng sáng ngày 15 tháng Giêng Âm lịch. Vào tối 14, nghi thức rước ấn được thực hiện trang trọng, khi hòm chứa ấn linh thiêng được rước từ đền Cố Trạch sang đền Thiên Trường.
Đúng giờ Tý (1 giờ sáng) ngày 15, lễ chính thức bắt đầu với nghi lễ khai ấn linh thiêng. Ngay sau đó, dòng người sẽ vào đền dâng hương, xin ấn đền Trần để cầu cho năm mới vạn sự hanh thông, thăng tiến trong công danh sự nghiệp, gia đạo bình an. Đây là nét văn hóa tâm linh đặc trưng, thu hút hàng ngàn người đến mỗi năm.
Hội đền Trần – Không gian văn hóa dân gian đậm đà bản sắc
Hội đền Trần Nam Định được tổ chức từ ngày 15 đến 20 tháng 8 Âm lịch, mang đậm màu sắc lễ hội truyền thống. Phần lễ trang nghiêm với các nghi thức rước kiệu, rước nước và dâng hương tưởng niệm công đức tiền nhân.
Phần hội lại mang đến không khí vui tươi, náo nhiệt với hàng loạt hoạt động văn hóa dân gian đặc sắc như diễn võ cổ truyền, đấu vật, múa lân, đi cầu kiều, chơi cờ thẻ, hát văn… Mỗi tiết mục không chỉ góp phần bảo tồn giá trị văn hóa truyền thống mà còn tạo dấu ấn riêng cho lễ hội đền Trần.
Nếu bạn đang lên kế hoạch ghé thăm đền Trần Nam Định, thì thời điểm lý tưởng nhất là vào các dịp lễ hội truyền thống diễn ra hằng năm. Đặc biệt, hai lễ lớn không thể bỏ lỡ là Lễ khai ấn Đền Trần vào tháng Giêng và Hội đền Trần vào tháng Tám âm lịch.
Lễ khai ấn đền Trần thường tổ chức vào đêm 14 và rạng sáng ngày 15 tháng Giêng Âm lịch. Trong đó, nghi lễ rước ấn từ cung Cố Trạch sang đền Thiên Trường bắt đầu từ tối ngày 14, và đúng giờ Tý (khoảng 1h sáng ngày 15) sẽ diễn ra nghi lễ khai ấn chính thức.
Đây là thời điểm thu hút hàng nghìn du khách đến cầu tài, cầu lộc, cầu bình an đầu năm mới. Để thuận tiện xin ấn, bạn nên nghỉ lại thành phố Nam Định một đêm để sáng sớm có thể tham gia trọn vẹn lễ hội.
Trong khi đó, Hội đền Trần được tổ chức từ ngày 15 đến 20 tháng 8 Âm lịch, bao gồm các nghi thức truyền thống như rước kiệu, rước nước, dâng hương tại đền Thiên Trường. Bên cạnh phần lễ, phần hội diễn ra vô cùng sôi nổi với nhiều trò chơi dân gian đặc sắc như múa lân, hát văn, thi đấu võ thuật, đi cầu kiều,… tạo nên không khí lễ hội đậm đà bản sắc dân tộc.
Dù đến vào lễ hội hay ngày thường, thời điểm tham quan đền Trần Nam Định đều mang đến những trải nghiệm tâm linh sâu sắc. Tuy nhiên, nếu bạn muốn cảm nhận trọn vẹn không khí lễ hội cổ truyền và hòa mình vào dòng người hành hương thành kính, thì tháng Giêng và tháng Tám âm lịch chắc chắn là hai thời điểm không thể bỏ qua.
>>>Tiếp nối nội dung đang đọc: Đền Hùng ở đâu? Khám phá địa điểm tâm linh thiêng liêng
Đền Trần Nam Định là một trong những địa điểm tâm linh thiêng liêng bậc nhất miền Bắc, nơi tưởng nhớ công lao to lớn của các vị vua triều Trần. Để chuyến viếng thăm diễn ra suôn sẻ và trọn vẹn, bạn nên ghi nhớ những lưu ý dưới đây:
Việc chuẩn bị kỹ lưỡng và giữ gìn thái độ nghiêm túc khi ghé thăm đền Trần không chỉ giúp bạn có được trải nghiệm tâm linh trọn vẹn mà còn góp phần giữ gìn không gian linh thiêng và nét đẹp truyền thống nơi đây.
Hiểu rõ Đền Trần ở đâu sẽ giúp bạn dễ dàng lên kế hoạch khám phá và tận hưởng trọn vẹn vẻ đẹp kiến trúc cũng như giá trị lịch sử của ngôi đền. Đừng bỏ lỡ cơ hội tham gia lễ hội Đền Trần để cảm nhận không khí linh thiêng, đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc và trải nghiệm những nét truyền thống độc đáo.
Bình Luận