Chùa Xiêm Cán được xây dựng bởi vợ chồng ông Nên (63 tuổi) và bà Ngét (54 tuổi), một gia đình giàu có và rất tín ngưỡng Phật pháp trong phum (làng). Quá trình xây dựng chùa còn có sự hỗ trợ của khoảng 30 hộ dân địa phương, góp sức khai phá đất và lấy vật liệu xây dựng.
Sau hơn hai tháng thi công, bà con trong phum đã mời Pháp sư Thạch Mau (1829 – 1909), một vị sư am hiểu kinh kệ và tinh thông Phật pháp, về trụ trì, trở thành vị trụ trì đầu tiên của chùa Xiêm Cán.
Ban đầu, chùa có tên tiếng Khmer là Komphisako, nghĩa là “biển sâu” – biểu tượng cho sự uyên bác, sâu sắc trong trí tuệ nhà Phật. Ngoài ra, chùa còn được gọi là Komphirsakor Prét Chru, trong đó “Prét” nghĩa là sông và “Chru” nghĩa là sâu, ghép lại là “sông sâu.”
Sau này, do sự xuất hiện của cộng đồng người Hoa gốc Triều Châu, tên gọi được phiên âm sang tiếng Việt thành “Xiêm Cán,” có nghĩa là “giáp nước,” ám chỉ vị trí chùa nằm cạnh bãi bồi ven biển. Ngày nay, do phù sa bồi đắp, chùa cách bờ biển khoảng 5 km, thay vì chỉ 500m như trước.
Kiến trúc của chùa Xiêm Cán mang đậm dấu ấn phong cách Angkor Khmer của Campuchia, tuy nhiên chùa nổi bật hơn so với nhiều ngôi chùa khác trong khu vực về quy mô và nghệ thuật trang trí. Đây là một trong những điểm đến văn hóa tâm linh quan trọng, thu hút đông đảo phật tử và du khách khi đến Bạc Liêu.
>>>Mở rộng kiến thức tại đây: Địa chỉ chùa Bửu Long ở đâu? Kinh nghiệm đi lễ và tham quan chùa
Chùa Xiêm Cán là một công trình kiến trúc Phật giáo Nam Tông độc đáo, nổi bật với nhiều hạng mục thiết kế mang đậm nét văn hóa Khmer truyền thống, tạo nên sức hút mạnh mẽ đối với khách tham quan và những người yêu thích nghệ thuật kiến trúc. Mỗi chi tiết ở chùa đều được chăm chút kỹ lưỡng, vừa thể hiện sự tinh tế vừa mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc.
Cổng tam quan rực rỡ, tinh xảo – dấu ấn đặc trưng của văn hóa Khmer
Ngay khi bước chân vào khuôn viên chùa, bạn sẽ bị ấn tượng mạnh bởi cổng tam quan được thiết kế vô cùng công phu với các hoa văn đắp nổi tinh xảo. Cổng chùa được trang trí nhiều họa tiết đặc trưng của văn hóa Khmer, mang đến cảm giác vừa linh thiêng vừa nghệ thuật.
Bảng tên cổng chùa mô phỏng theo kiến trúc tháp Angkor, nổi bật với tượng Phật ngồi uy nghiêm ở trung tâm, tượng trưng cho sự tĩnh lặng và trí tuệ. Phía dưới bảng tên là hình ảnh hai chim thần Krud và hai rắn thần năm đầu uốn lượn mềm mại, tạo nên một tổng thể hài hòa đầy ý nghĩa tâm linh và nghệ thuật.
Bên cạnh cổng chính bề thế, chùa còn có một cổng phụ nhỏ hơn dẫn vào không gian nội thất. Đoạn đường từ cổng chính tới cổng phụ được bao phủ bởi hai hàng cây sao cổ thụ, tạo bóng mát xanh rì, mang lại cảm giác thư thái và gần gũi với thiên nhiên trước khi bước vào không gian linh thiêng của chùa.
Chánh điện nguy nga, tráng lệ – trái tim kiến trúc của chùa
Chánh điện của chùa Xiêm Cán là điểm nhấn kiến trúc nổi bật nhất, thu hút mọi ánh nhìn bởi sự nguy nga và sự tỉ mỉ trong từng đường nét chạm khắc.
Phần mái chánh điện được xây dựng với nhiều lớp mái vòm cong chồng lên nhau, tạo chiều cao ấn tượng và cảm giác huyền bí. Mái được tô điểm bằng các tượng rồng Khmer – biểu tượng quyền lực và sự bảo hộ – với dáng cong mềm mại, như những ngọn lửa bập bùng rực cháy trên bầu trời.
Bên trong chánh điện là không gian nghệ thuật độc đáo với các bức phù điêu và bích họa cầu kỳ. Những bức tranh tường mô tả các giai đoạn trong cuộc đời Đức Phật từ lúc sinh ra đến khi đạt quả vị chánh quả.
Màu sắc rực rỡ của các bức họa hòa quyện với ánh sáng nhẹ nhàng, tạo nên không gian vừa trang nghiêm, vừa sống động, giúp người hành hương cảm nhận được sâu sắc hơn tinh thần Phật pháp.
Phân khu Sala – giảng đường và nhà hội mang dấu ấn hiện đại pha trộn truyền thống
Phân khu Sala được xây dựng năm 1997 với sự đóng góp của đông đảo phật tử gần xa, là nơi diễn ra các hoạt động giảng dạy, hội họp của tăng ni và phật tử trong chùa.
Công trình này được trang trí tinh xảo với nhiều hoa văn đắp nổi, đặc biệt trên mái còn có tượng hình Xanac đang dắt con bạch mã, đưa Thái tử Tất Đạt Đa vượt sông tìm con đường giác ngộ. Sala không chỉ mang ý nghĩa sinh hoạt mà còn là biểu tượng cho con đường tâm linh và sự tu tập.
Tháp cốt và nhà hỏa thiêu – dấu ấn cổ kính bên hông chánh điện
Bên hông chánh điện, tháp cốt và nhà hỏa thiêu nằm dưới bóng cây xanh mát, tạo nên cảnh quan thanh tịnh và trang nghiêm.
Những tháp cốt này được chạm khắc tỉ mỉ với họa tiết truyền thống, dù trải qua thời gian vẫn giữ được nét đẹp cổ kính đặc trưng của kiến trúc Khmer Nam Bộ. Sự rêu phong phủ lên càng làm tăng thêm giá trị lịch sử và nghệ thuật, thu hút những ai yêu thích tìm hiểu văn hóa và tâm linh.
>>>Tiếp tục khám phá: Chùa Long Sơn ở đâu? Tìm hiểu lịch sử và kiến trúc độc đáo
Cột trụ biểu hình rắn thần Nagar – biểu tượng tâm linh và ánh sáng Phật pháp
Đối diện với chánh điện là cột trụ biểu được khắc họa hình tượng rắn thần Nagar – một biểu tượng quan trọng trong tín ngưỡng Phật giáo Nam Tông.
Trong những dịp lễ lớn, nơi đây thường được thắp đèn cầy, tượng trưng cho ánh sáng trí tuệ và lòng từ bi của Đức Phật. Rắn thần Nagar theo truyền thuyết là loài vật đã quy hướng thiện lành, biểu tượng cho sự chuyển hóa và soi sáng tâm hồn con người, giúp họ sống hướng thiện, an lạc.
Tăng xá làm từ gỗ quý – nét truyền thống bền bỉ với thời gian
Tăng xá của chùa Xiêm Cán được làm hoàn toàn từ các loại gỗ quý như xao và căm xe, với 4 cột gỗ lớn giữ dáng nhà truyền thống Khmer.
Dù đã tồn tại nhiều năm, công trình này vẫn giữ được vẻ đẹp mộc mạc, sang trọng với màu sắc gỗ đen bóng đặc trưng, thể hiện sự bền bỉ và tinh tế trong thiết kế. Tăng xá không chỉ là nơi sinh hoạt của tăng ni mà còn là minh chứng cho giá trị kiến trúc truyền thống được bảo tồn và trân trọng.
Dưới đây là một số thông tin hữu ích bạn cần biết khi ghé thăm chùa Xiêm Cán để có chuyến đi thuận lợi và trọn vẹn hơn.
Thời điểm thích hợp để tham quan chùa Xiêm Cán Bạc Liêu
Chùa Xiêm Cán mở cửa đón khách quanh năm, nhưng nếu muốn có chuyến tham quan thuận lợi nhất, bạn nên đến vào mùa khô từ tháng 12 đến tháng 4. Khoảng thời gian này, thời tiết tại Bạc Liêu khá khô ráo, ít mưa, giúp bạn dễ dàng di chuyển và tham quan mà không bị gián đoạn bởi mưa bão.
Ngược lại, từ tháng 5 đến tháng 11 thường là mùa mưa ở khu vực này, trời có thể mưa lớn, gây khó khăn cho việc di chuyển và trải nghiệm du lịch ngoài trời. Vì vậy, hãy cân nhắc lịch trình phù hợp để chuyến đi đến chùa Xiêm Cán được trọn vẹn hơn.
Những lễ hội truyền thống đặc sắc tại chùa Xiêm Cán
Ngoài kiến trúc độc đáo, chùa Xiêm Cán còn nổi tiếng là trung tâm sinh hoạt văn hóa của đồng bào Khmer tại Bạc Liêu. Tại đây, các lễ hội mang đậm nét văn hóa truyền thống được tổ chức thường niên, thu hút đông đảo phật tử và du khách tham dự. Nếu bạn yêu thích khám phá văn hóa, đừng bỏ lỡ những dịp lễ quan trọng dưới đây:
Tham gia các lễ hội này tại chùa Xiêm Cán, bạn sẽ có cơ hội trải nghiệm chân thực nhất văn hóa Khmer đặc sắc, đồng thời hiểu thêm về tín ngưỡng Phật giáo Nam Tông và nét đẹp truyền thống vùng đất Bạc Liêu.
Chùa Xiêm Cán không chỉ là nơi hành hương linh thiêng mà còn là biểu tượng kiến trúc độc đáo của người Khmer ở miền Tây. Nếu bạn muốn trải nghiệm sự yên bình kết hợp khám phá văn hóa đặc sắc, đừng quên ghé thăm chùa Xiêm Cán – điểm đến tuyệt vời cho hành trình du lịch của bạn.
Bình Luận