Chỉ số HBsAg là gì và có nguy hiểm cho sức khỏe không?

Chỉ số HBsAg là gì là một khái niệm thường gặp trong xét nghiệm viêm gan B nhưng không phải ai cũng hiểu rõ. Việc nắm bắt ý nghĩa chỉ số này giúp bạn chủ động phòng ngừa và điều trị bệnh hiệu quả, nhất là trong bối cảnh viêm gan B ngày càng phổ biến.

Chỉ số HBsAg là gì?

HBsAg (kháng nguyên bề mặt viêm gan B) là một thành phần nằm trên lớp vỏ ngoài của virus HBV – tác nhân gây ra bệnh viêm gan B. Khi xét nghiệm máu cho thấy HBsAg dương tính, điều đó chứng tỏ cơ thể bạn đang có sự hiện diện của virus này, có thể ở thể cấp tính (mới nhiễm) hoặc mãn tính (nhiễm kéo dài).

Kháng nguyên HBsAg thường được phát hiện trong máu khoảng 1 đến 8 tuần sau khi tiếp xúc với virus, và là một trong những dấu hiệu sớm nhất cho thấy có sự lây nhiễm. 

Tuy nhiên, việc phát hiện HBsAg chỉ giúp xác nhận sự có mặt của virus, không đánh giá được mức độ tổn thương gan hay mức độ hoạt động của virus trong cơ thể.

Chỉ số HBsAg bao nhiêu là nguy hiểm?

Việc chỉ dựa vào kết quả dương tính hay âm tính của HBsAg để đánh giá mức độ nguy hiểm của viêm gan B là chưa đủ. Để có cái nhìn toàn diện, cần phân tích thêm các chỉ số chuyên sâu như HBeAg, men gan (ALT, AST) và tải lượng virus HBV DNA.

Thông thường, nếu nồng độ HBsAg vượt quá 1000 IU/mL, nguy cơ phát triển các biến chứng nghiêm trọng như xơ gan hoặc ung thư gan sẽ tăng cao. Ngược lại, những trường hợp có chỉ số HBsAg dưới 100 IU/mL thường được xem là có nguy cơ thấp hơn, có thể là do virus không còn hoạt động mạnh hoặc đã bước vào giai đoạn ngủ yên.

Dù vậy, không có một ngưỡng cố định nào để xác định chính xác mức độ nguy hiểm, bởi tình trạng bệnh còn chịu ảnh hưởng bởi sức đề kháng của người bệnh, thời gian nhiễm virus, và hiệu quả điều trị. Vì thế, việc theo dõi định kỳ và đánh giá đa chiều là rất cần thiết trong quá trình quản lý bệnh viêm gan B.

Chỉ số HBsAg cao có đáng lo?

Khi chỉ số HBsAg ở mức cao, điều đó phản ánh cơ thể đang chứa lượng lớn virus viêm gan B, làm tăng nguy cơ tổn thương gan, nhất là nếu bệnh không được phát hiện và điều trị đúng cách. Viêm gan B có thể diễn tiến theo hai dạng chính:

• Thể cấp tính: Trong nhiều trường hợp, người bệnh có thể tự khỏi trong vòng 6 tháng mà không cần điều trị đặc hiệu.
• Thể mãn tính: Nếu virus không được cơ thể đào thải, bệnh có thể kéo dài nhiều năm, âm thầm làm tổn thương gan và dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như xơ gan, suy gan hoặc ung thư gan.

Với kết quả HBsAg dương tính, người bệnh nên thực hiện thêm các xét nghiệm HBeAg và HBV DNA để đánh giá mức độ nhân lên của virus và xác định khả năng lây truyền. Việc này rất quan trọng trong việc lên kế hoạch theo dõi và điều trị hiệu quả, cũng như bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

>>> Xem thêm: Chỉ số HbA1c là gì và mối liên hệ với bệnh tiểu đường

Cần làm gì khi có kết quả HBsAg dương tính?

Nếu kết quả xét nghiệm cho thấy bạn nhiễm virus viêm gan B, điều quan trọng nhất là giữ bình tĩnh. Không phải tất cả các trường hợp đều cần điều trị ngay, nhưng bạn nên thực hiện các bước sau để kiểm soát bệnh hiệu quả:

• Thăm khám chuyên khoa gan mật càng sớm càng tốt để được chỉ định các xét nghiệm chuyên sâu như HBeAg, HBV DNA, men gan ALT/AST nhằm đánh giá mức độ hoạt động của virus.
• Theo dõi định kỳ và thực hiện xét nghiệm đúng lịch hẹn giúp kiểm soát tiến triển bệnh và phát hiện sớm nguy cơ biến chứng.
• Nếu virus đang trong giai đoạn hoạt động mạnh, bác sĩ có thể chỉ định thuốc kháng virus. Cần tuân thủ đúng liều lượng và liệu trình điều trị, không tự ý dùng thuốc hoặc ngưng thuốc.
• Tránh sử dụng thuốc nam hoặc thực phẩm chức năng không rõ nguồn gốc, vì một số loại có thể gây hại gan, khiến tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.

Xây dựng lối sống hỗ trợ gan khỏe mạnh:

• Ăn uống đủ dinh dưỡng, tăng cường rau xanh, trái cây, hạn chế rượu bia, thức ăn chiên rán, dầu mỡ.
• Tránh dùng chung vật dụng cá nhân như dao cạo, bàn chải đánh răng để hạn chế nguy cơ lây nhiễm cho người khác.
• Quan hệ tình dục an toàn, sử dụng bao cao su và thông báo tình trạng bệnh cho bạn tình để cùng chủ động phòng ngừa.

Việc phát hiện viêm gan B không đồng nghĩa với một bản án suốt đời. Nếu được theo dõi sát và điều trị đúng cách, người bệnh hoàn toàn có thể sống khỏe mạnh, ngăn ngừa biến chứng và bảo vệ người thân.

Cách phòng ngừa viêm gan B hiệu quả

Để phòng ngừa virus viêm gan B, tiêm chủng là biện pháp chủ động và hiệu quả nhất hiện nay. Vắc-xin giúp cơ thể tạo kháng thể chống lại virus và giảm đáng kể nguy cơ lây nhiễm.

• Trẻ sơ sinh có mẹ nhiễm viêm gan B nên được tiêm mũi vắc-xin đầu tiên trong vòng 12 giờ sau sinh để giảm nguy cơ lây truyền từ mẹ sang con.
• Người lớn chưa từng tiêm phòng hoặc chưa từng nhiễm virus nên xét nghiệm HBsAg và kháng thể anti-HBs. Nếu chưa có kháng thể, cần tiêm đủ 3 mũi vắc-xin viêm gan B theo phác đồ được khuyến cáo.
• Tránh tiếp xúc trực tiếp với máu, chất dịch cơ thể của người nhiễm HBV và luôn đảm bảo sử dụng dụng cụ y tế vô trùng như kim tiêm, dụng cụ nha khoa, xăm hình hoặc làm móng.

Lưu ý với phụ nữ mang thai nhiễm HBV:

• Nếu chưa kiểm soát được virus hoàn toàn (ví dụ: tải lượng HBV DNA cao), cần cân nhắc việc cho con bú, vì trong một số trường hợp có nguy cơ lây truyền.
• Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa để được hướng dẫn cụ thể về việc chăm sóc bé sau sinh và phòng ngừa lây nhiễm cho trẻ.

Phòng bệnh luôn tốt hơn chữa bệnh. Chủ động tiêm vắc-xin, kiểm tra sức khỏe định kỳ và thực hành lối sống an toàn chính là cách tốt nhất để bảo vệ bản thân và người thân trước nguy cơ viêm gan B.

>>> Xem thêm: Chỉ số HBsAb là gì và có ý nghĩa xét nghiệm ra sao

Qua bài viết, bạn đã hiểu rõ chỉ số HBsAg là gì, cách đọc kết quả xét nghiệm và những nguy cơ liên quan đến viêm gan B. Hãy chủ động xét nghiệm định kỳ và theo dõi chỉ số này để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và người thân một cách tốt nhất.