Chỉ số GOT là gì và có ý nghĩa gì trong xét nghiệm máu

Chỉ số GOT là gì là một trong những câu hỏi phổ biến khi bạn thực hiện xét nghiệm máu liên quan đến chức năng gan. Đây là chỉ số sinh hóa có khả năng phản ánh tình trạng tổn thương gan, tim hoặc cơ xương. Việc hiểu rõ chỉ số GOT giúp bạn phòng bệnh hiệu quả hơn.

Chỉ số GOT là gì?

GOT (Glutamic-Oxaloacetic Transaminase), còn được gọi là AST (Aspartate Aminotransferase), là một loại enzyme tham gia vào quá trình chuyển hóa protein trong cơ thể. Mặc dù được sản xuất chủ yếu ở gan, GOT còn tồn tại trong tim, cơ xương và một số mô khác.

Chỉ số GOT trong máu thường được đo thông qua xét nghiệm chức năng gan. Khi các tế bào gan bị tổn thương do viêm, nhiễm độc, hoặc các tác động cơ học, enzyme GOT sẽ được giải phóng vào máu, khiến chỉ số này tăng cao. 

Vì vậy, đây là một dấu hiệu sinh học quan trọng trong việc phát hiện sớm các bệnh lý về gan cũng như một số vấn đề liên quan đến tim hoặc cơ.

>>> Xem thêm: Chỉ số GI là gì và vai trò của chỉ số này trong dinh dưỡng

Khi nào nên xét nghiệm GOT?

Xét nghiệm GOT được chỉ định khi có nghi ngờ gan bị tổn thương hoặc người bệnh xuất hiện các triệu chứng bất thường. Một số dấu hiệu cảnh báo cần làm xét nghiệm gồm:

• Vàng da và vàng mắt: Đây là dấu hiệu phổ biến của bệnh gan, có thể kèm theo nước tiểu sẫm màu và phân bạc màu.
• Cổ trướng: Sự tích tụ chất lỏng trong ổ bụng, thường liên quan đến xơ gan hoặc suy gan do lạm dụng rượu.
• Đau vùng hạ sườn phải: Cơn đau âm ỉ hoặc quặn từng cơn ở vùng gan có thể là dấu hiệu cảnh báo sớm tổn thương gan.
• Mệt mỏi kéo dài, giảm tập trung: Khi gan suy giảm chức năng, cơ thể dễ rơi vào trạng thái mệt mỏi, thiếu năng lượng.
• Tiền sử dùng thuốc kéo dài hoặc uống rượu thường xuyên: Những yếu tố này có thể âm thầm làm tổn thương gan, dẫn đến men gan tăng cao.

Chỉ số GOT phản ánh điều gì?

Chỉ số GOT trong máu thường dao động trong khoảng 20 – 40 UI/L ở người khỏe mạnh. Tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ tổn thương gan, chỉ số này có thể thay đổi như sau:

GOT tăng cao > 300 UI/L

Đây là mức báo động, thường gặp trong các trường hợp:

• Viêm gan virus cấp tính hoặc mạn tính
• Ngộ độc gan do thuốc, hóa chất
• Suy gan cấp, trụy mạch kéo dài
• Tổn thương gan do sốc nhiễm trùng

Tuy nhiên, chỉ số tăng cao không luôn tỷ lệ thuận với mức độ nghiêm trọng. Có những trường hợp men gan tăng nhanh trong vài ngày đầu rồi giảm dần, nhưng gan vẫn bị tổn thương nặng. Do đó, bác sĩ sẽ cần làm thêm các xét nghiệm chuyên sâu để đưa ra chẩn đoán chính xác.

GOT tăng vừa < 300 UI/L

Thường liên quan đến:

• Viêm gan do rượu
• Gan nhiễm độc mạn tính nhẹ
• Phản ứng gan do thuốc

GOT tăng nhẹ < 100 UI/L

Có thể gặp trong:

• Gan nhiễm mỡ
• Xơ gan nhẹ
• Di căn gan
• Tắc mật hoặc viêm gan mạn

Việc theo dõi chỉ số này định kỳ sẽ giúp bác sĩ đánh giá quá trình tiến triển của bệnh và hiệu quả điều trị.

Cách làm giảm và kiểm soát chỉ số GOT

Chỉ số GOT cao thường bắt nguồn từ các thói quen sinh hoạt không lành mạnh. Để cải thiện và duy trì chỉ số GOT ở mức ổn định, bạn có thể thực hiện các biện pháp sau:

Tránh lạm dụng thuốc

Không tự ý sử dụng các loại thuốc điều trị gan hoặc thuốc kháng sinh, giảm đau kéo dài mà không có chỉ định y tế.

Loại bỏ rượu bia và chất kích thích

Rượu là tác nhân hàng đầu gây tổn thương gan và làm tăng men gan. Hạn chế tối đa hoặc tốt nhất là ngừng sử dụng đồ uống có cồn.

Xây dựng chế độ ăn khoa học

Ưu tiên thực phẩm hỗ trợ giải độc gan như:

• Rau xanh đậm: cải bó xôi, súp lơ, rau má
• Trái cây: bưởi, táo, cam, bơ
• Gia vị và thực phẩm chống oxy hóa: tỏi, nghệ, dầu ô liu, trà xanh
• Ngũ cốc nguyên cám và các loại hạt: yến mạch, hạt chia, hạt lanh

Tránh thực phẩm nhiều dầu mỡ, thức ăn chế biến sẵn, đồ hộp và thực phẩm chứa phụ gia hóa học.

Uống đủ nước

Gan cần nước để thực hiện quá trình thải độc. Hãy đảm bảo uống từ 1.5 – 2 lít nước mỗi ngày, kết hợp với việc ăn nhiều rau củ mọng nước.

Vận động nhẹ nhàng và nghỉ ngơi hợp lý

Tập luyện thể dục đều đặn giúp cải thiện tuần hoàn máu và tăng cường trao đổi chất cho gan. Đồng thời, cần tránh làm việc quá sức, ngủ không đủ giấc hoặc căng thẳng kéo dài vì chúng ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng gan.

>>> Xem thêm: Chỉ số glucose là gì và có ý nghĩa ra sao với sức khỏe

Hiểu rõ chỉ số GOT là gì sẽ giúp bạn chủ động theo dõi sức khỏe gan và phát hiện sớm các bất thường. Nếu chỉ số này vượt ngưỡng, bạn nên đi khám chuyên khoa để được tư vấn điều trị. Duy trì lối sống lành mạnh là cách tốt nhất để bảo vệ lá gan của bạn.