Chỉ số Gamma GT là gì và ý nghĩa trong xét nghiệm máu

Chỉ số gamma GT là một trong những chỉ số men gan quan trọng thường xuất hiện trong kết quả xét nghiệm máu. Tuy nhiên, nhiều người vẫn chưa hiểu rõ chỉ số gamma gt là gì, có ý nghĩa ra sao và phản ánh điều gì về tình trạng gan cũng như sức khỏe tổng thể.

Chỉ số Gamma GT là gì?

Gamma GT (Gamma-glutamyl transferase hay GGT) là một loại enzyme có vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ hoạt động của gan và một số cơ quan khác như tụy, thận, ruột non và lách. GGT tham gia vào quá trình chuyển hóa và vận chuyển các acid amin qua màng tế bào, đặc biệt là các acid amin chứa nhóm gamma-glutamyl.

Trong cơ thể, GGT tồn tại chủ yếu ở màng tế bào, đặc biệt nhiều ở gan. Chính vì vậy, chỉ số Gamma GT trong xét nghiệm máu thường được dùng để đánh giá tình trạng hoạt động của gan và khả năng bài tiết mật. Đây là một chỉ số khá nhạy khi gan gặp vấn đề như tổn thương tế bào, tắc mật hay các bệnh lý mạn tính khác.

Chỉ số Gamma GT bao nhiêu là bình thường?

Giá trị Gamma GT bình thường thay đổi tùy theo giới tính:

• Nam giới: từ 11 – 50 UI/L
• Nữ giới: từ 7 – 32 UI/L

Trung bình mức GGT dưới 60 UI/L được xem là an toàn. Tuy nhiên, khi chỉ số này tăng gấp đôi hoặc nhiều hơn, đó có thể là dấu hiệu gan bị tổn thương mức nhẹ hoặc nặng. Trong những trường hợp nặng như viêm gan cấp hoặc ung thư gan, chỉ số Gamma GT có thể tăng đến mức 5000 UI/L – một con số rất đáng lo ngại và đòi hỏi phải kiểm tra chuyên sâu.

Nguyên nhân làm Gamma GT tăng cao

Chỉ số GGT có thể tăng cao do nhiều yếu tố:

• Bệnh gan mật: Viêm gan, xơ gan, tắc ống mật, u gan
• Lạm dụng rượu bia: Đây là nguyên nhân phổ biến khiến GGT tăng cao bất thường
• Dùng thuốc kéo dài: Một số loại thuốc như thuốc chống trầm cảm, an thần, thuốc tiểu đường, thuốc tránh thai đường uống
• Tình trạng sức khỏe khác: Nhồi máu cơ tim, tiểu đường, suy tim, viêm tụy
• Thói quen sinh hoạt: Hút thuốc lá, căng thẳng kéo dài

Gamma GT kết hợp với các xét nghiệm khác

Khi chỉ số ALP (alkaline phosphatase) tăng cao, bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm thêm GGT để phân biệt nguyên nhân. Nếu GGT cũng tăng theo, nguyên nhân nhiều khả năng do gan. Nhưng nếu GGT bình thường còn ALP tăng, nguyên nhân có thể liên quan đến xương hoặc bệnh lý khác ngoài gan.

Ngoài ra, GGT còn thường được thực hiện cùng với các xét nghiệm ALT, AST, bilirubin để có đánh giá toàn diện về chức năng gan.

Khi nào nên làm xét nghiệm Gamma GT?

Bạn nên kiểm tra chỉ số GGT nếu có một số biểu hiện sau:

• Mệt mỏi kéo dài, ăn uống kém
• Đau tức vùng bụng, đặc biệt ở vùng gan
• Buồn nôn, chán ăn
• Vàng da, nước tiểu sẫm màu
• Da ngứa, phân bạc màu

Ngoài ra, những người thường xuyên uống rượu, hút thuốc hoặc dùng thuốc dài hạn cũng nên làm xét nghiệm định kỳ để theo dõi tình trạng gan.

>>> Tìm hiểu thêm: Chỉ số FL trong siêu âm thai là gì và có ảnh hưởng đến bé

Lưu ý quan trọng khi xét nghiệm Gamma GT

Do GGT rất nhạy với các yếu tố bên ngoài, kết quả xét nghiệm có thể bị ảnh hưởng bởi:

• Thuốc: Một số thuốc như barbiturat, phenobarbital, thuốc không kê đơn có thể làm tăng chỉ số GGT.
• Rượu, thuốc lá: Uống rượu bia hay hút thuốc có thể khiến chỉ số này tăng cao ngay cả khi không có bệnh lý gan rõ ràng.
• Tuổi tác: Ở phụ nữ lớn tuổi, chỉ số GGT có xu hướng cao hơn bình thường.

Nếu nghi ngờ kết quả bị ảnh hưởng, bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm lại sau một thời gian kiêng rượu và thuốc.

Làm gì khi Gamma GT tăng cao?

Khi chỉ số GGT vượt ngưỡng bình thường, việc đầu tiên là xác định nguyên nhân. Bác sĩ có thể yêu cầu làm thêm:

• Xét nghiệm viêm gan virus: HBsAg, HBeAg, anti-HBe, HBV DNA
• Siêu âm gan, chụp CT: Để phát hiện tắc mật, u gan hoặc các bất thường khác

Đồng thời, người bệnh nên thực hiện một số biện pháp hỗ trợ gan:

• Ngưng sử dụng rượu bia, thuốc lá và các chất kích thích
• Hạn chế ăn đồ nhiều dầu mỡ, thức ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn
• Uống đủ nước, ăn nhiều rau xanh, trái cây, các thực phẩm giàu chất chống oxy hóa
• Duy trì tập luyện thể thao đều đặn
• Thăm khám định kỳ để theo dõi tiến triển chỉ số GGT và chức năng gan

>>> Tìm hiểu thêm: Chỉ số FT4 là gì? Ý nghĩa trong xét nghiệm tuyến giáp

Hiểu rõ chỉ số gamma gt là gì giúp bạn chủ động phát hiện sớm các vấn đề về gan và điều chỉnh lối sống hợp lý. Việc xét nghiệm định kỳ và tuân thủ hướng dẫn bác sĩ là cách tốt nhất để duy trì sức khỏe gan và phòng tránh biến chứng nguy hiểm.