Chỉ số RDW là gì và có ý nghĩa ra sao với sức khỏe

Chỉ số RDW là gì là thắc mắc phổ biến khi nhận kết quả xét nghiệm công thức máu. Đây là chỉ số phản ánh sự phân bố kích thước hồng cầu và đóng vai trò quan trọng trong việc đánh giá các vấn đề về máu như thiếu máu, rối loạn huyết học hay bệnh lý mạn tính.

Chỉ số RDW là gì?

RDW là viết tắt của Red cell Distribution Width, nghĩa là độ phân bố kích thước hồng cầu trong máu. Đây là một chỉ số phản ánh mức độ đồng đều hoặc chênh lệch về kích thước giữa các tế bào hồng cầu. 

Trong cơ thể khỏe mạnh, hồng cầu thường có kích thước tương đối đồng nhất. Nếu chỉ số RDW tăng cao, điều đó cho thấy sự chênh lệch rõ rệt giữa các hồng cầu, có thể là dấu hiệu cảnh báo nhiều bệnh lý.

Giá trị bình thường của RDW thường dao động từ 9 đến 15%. Nếu chỉ số này vượt mức cho phép, bác sĩ sẽ cân nhắc thêm các chỉ số khác để đánh giá khả năng mắc các bệnh như thiếu máu, tiểu đường, bệnh tim, ung thư, suy gan hoặc rối loạn máu di truyền như Thalassemia.

>>> Khám phá thêm: Chỉ số PQ là gì và tại sao quan trọng trong cuộc sống

Khi nào cần thực hiện xét nghiệm RDW?

Bác sĩ thường khuyến nghị kiểm tra chỉ số RDW trong các tình huống như:

• Người từng mất máu nhiều do tai nạn, phẫu thuật hoặc các tình trạng xuất huyết nghiêm trọng
• Bệnh nhân đang điều trị các bệnh lý mạn tính như Crohn, tiểu đường hoặc có dấu hiệu suy giảm hấp thu dinh dưỡng
• Chế độ ăn uống thiếu sắt, vitamin B12, folate hoặc các khoáng chất cần thiết cho quá trình tạo hồng cầu
• Người nhiễm HIV/AIDS hoặc mắc các bệnh kéo dài ảnh hưởng đến thể trạng chung
• Gặp phải các biểu hiện nghi ngờ thiếu máu như mệt mỏi kéo dài, chóng mặt, da nhợt, tay chân lạnh
• Có yếu tố di truyền liên quan đến rối loạn máu như Thalassemia, thiếu máu hồng cầu hình liềm hoặc các bệnh huyết học khác trong gia đình

Ý nghĩa của chỉ số RDW trong xét nghiệm máu

Để đánh giá chính xác tình trạng máu, chỉ số RDW thường được phân tích cùng với MCV – chỉ số phản ánh thể tích trung bình của hồng cầu. Sự kết hợp này giúp bác sĩ xác định nguyên nhân gây thiếu máu hoặc các rối loạn huyết học tiềm ẩn.

• RDW bình thường, MCV tăng: Tình trạng này có thể liên quan đến thiếu máu bất sản hoặc các bệnh lý ác tính như bạch cầu
• RDW và MCV đều trong ngưỡng bình thường: Gợi ý thiếu máu do bệnh lý mạn tính, mất máu nhanh hoặc tan máu cấp tính mà không kèm theo biến đổi kích thước hồng cầu
• RDW bình thường, MCV giảm: Thường gặp ở người mang gen Thalassemia dị hợp tử hoặc thiếu máu do bệnh kéo dài
• RDW tăng, MCV tăng: Có thể là hậu quả của thiếu hụt vitamin B12, axit folic hoặc các rối loạn về máu như bạch cầu lympho mạn tính
• RDW tăng, MCV bình thường: Giai đoạn đầu của thiếu máu do thiếu sắt, folate hoặc B12, khi thể tích hồng cầu chưa bị ảnh hưởng rõ
• RDW tăng, MCV giảm: Đây là biểu hiện điển hình của thiếu máu do thiếu sắt hoặc rối loạn di truyền như Thalassemia thể nhẹ

Quy trình xét nghiệm chỉ số RDW

Để đo được chỉ số RDW, người bệnh sẽ được chỉ định thực hiện xét nghiệm máu tổng quát. Quy trình thường diễn ra như sau:

• Nhân viên y tế tiến hành lấy máu từ tĩnh mạch ở cánh tay bằng kim chuyên dụng
• Mẫu máu sau đó được chuyển đến phòng xét nghiệm để phân tích các thông số như thể tích, kích thước và sự phân bố của các tế bào hồng cầu
• Sau khoảng 60–90 phút, kết quả sẽ được chuyển về bác sĩ điều trị
• Dựa trên RDW và các chỉ số huyết học liên quan, bác sĩ sẽ đánh giá tình trạng hiện tại của người bệnh và đề xuất phác đồ điều trị phù hợp nếu cần thiết

Lưu ý trước khi thực hiện xét nghiệm máu

Để đảm bảo kết quả xét nghiệm RDW và các chỉ số máu khác được chính xác, người bệnh nên lưu ý một số điều quan trọng sau:

• Nhịn ăn từ 6 đến 8 tiếng nếu xét nghiệm có liên quan đến chỉ số đường huyết hoặc lipid máu, nhằm tránh ảnh hưởng đến kết quả
• Không sử dụng rượu bia, cà phê hoặc các chất kích thích trước khi lấy máu vì chúng có thể làm thay đổi thông số sinh hóa
• Hạn chế uống thuốc trước khi xét nghiệm, trừ khi có chỉ định đặc biệt; nếu đang trong quá trình điều trị, cần thông báo rõ cho bác sĩ để có hướng xử lý phù hợp

>>> Khám phá thêm: Tìm hiểu chỉ số RBC là gì trong xét nghiệm huyết học

Việc hiểu chỉ số RDW là gì giúp bạn chủ động theo dõi sức khỏe qua các xét nghiệm máu định kỳ. Nếu chỉ số RDW bất thường, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn chính xác và điều chỉnh chế độ ăn uống, sinh hoạt phù hợp hơn.